Gói 30.000 tỷ đồng: Cam kết nhiều, giải ngân ít
Bộ Xây dựng cho biết, tính đến đầu tháng 5/2015, đã có hơn 16.870 hộ gia đình, cá nhân tham gia ký hợp đồng vay vốn từ gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng, với tổng số vốn cam kết là 8.000 tỷ. Về phía các doanh nghiệp, tổ chức, cũng đã có 38 dự án nhà ở xã hội (NOXH) được
 |
| Dự án vay gói 3000 tỷ. |
Gói ưu đãi tín dụng 30.000 tỷ đồng thực hiện theo nội dung của Nghị quyết 02/NQ-CP của Chính phủ, thông qua việc Ngân hàng Nhà nước tái cấp vốn cho các ngân hàng thương mại, với mức lãi suất ưu đãi, thời hạn vay tối đa là 10 năm tùy theo đối tượng sử dụng vốn vay. Gói vay ưu đãi này chủ yếu nhằm đến đối tượng cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang... vay mua NOXH.
Sau đó, Chính phủ đã tiếp tục mở rộng chính sách ưu đãi, phạm vi đối tượng được hưởng chính sách này như tăng thời hạn vay tối đa lên 15 năm, thêm đối tượng vay mua nhà thương mại, đất ở có tổng giá trị không quá 1,05 tỷ đồng; mua căn hộ thương mại diện tích dưới 70m2, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2. Điều kiện được vay gói ưu đãi cũng nới lỏng hơn, chỉ cần có hợp đồng thuê, mua NOXH; kể cả đã có nhà nhưng diện tích nhỏ, dưới 8m2/người là có thể được hưởng gói ưu đãi tín dụng này. Người mua nhà cũng không buộc phải có hộ khẩu thường trú mà chỉ cần giấy tạm trú, kèm theo sổ bảo hiểm xã hội có thời hạn một năm trở lên. Còn đối với các doanh nghiệp có dự án chuyển đổi công năng sang NOXH được tiếp cận tín dụng như doanh nghiệp làm NOXH, với điều kiện dự án đã được phê duyệt, được chấp thuận đầu tư của chính quyền địa phương, có đất sạch và giấy phép xây dựng để triển khai được ngay.
Bên cạnh đó, để hỗ trợ nhằm tạo điều kiện cho đối tượng có thu nhập thấp tại đô thị gặp khó khăn về chỗ ở, Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại cổ phần dành gói ưu đãi tín dụng 30.000 tỷ đồng cho đối tượng này được vay để mua, thuê, thuê mua NOXH, mua, thuê nhà ở thương mại có diện tích nhỏ, lãi suất bằng 50% lãi suất huy động thương mại.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Tử Quang, Phó TGĐ Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội (HANDICO) cho hay, quy định người thu nhập thấp được thụ hưởng gói tín dụng này phải có thu nhập dưới 9 triệu đồng/tháng nên nhiều ngân hàng khi thẩm định phương án trả nợ cho rằng điều này rất khó khả thi, hoặc chấp nhận cho vay thì với hạn mức thấp. Bên cạnh đó, một trong những yêu cầu của NOXH là phải có giá bán thấp khiến doanh nghiệp phải cắt giảm chi phí nên nhiều khi hạn chế vay tín dụng. Nhiều khách hàng khi làm thủ tục vay gói 30.000 tỷ đồng cũng phản ánh, ngân hàng yêu cầu họ phải có hợp đồng mua bán mới làm thủ tục cho vay nên người mua buộc phải làm thủ tục với chủ đầu tư trước. Tuy nhiên, khi đã làm thủ tục đặt cọc, ký hợp đồng với chủ đầu tư xong mà ngân hàng không chấp nhận cho vay thì lúc đó giải quyết khoản tiền đặt cọc như thế nào? Chủ đầu tư có trả lại tiền nay hay không, hay theo quy định khách hàng mất khoản đặt cọc này?
Bộ Xây dựng cho biết, sau 2 năm triển khai, số tiền được các ngân hàng thương mại cam kết cho vay là 13.078 tỷ đồng, bằng 43,3%, đã hỗ trợ cho khoảng 17.000 hộ gia đình cải thiện chỗ ở. Mặc dù tốc độ cho vay trong thời gian gần đây đã nhanh hơn, nhưng chưa đạt được như kỳ vọng. Đặc biệt, tốc độ giải ngân vẫn chưa được cải thiện, hiện mới giải ngân được tổng cộng hơn 7.155 tỷ đồng. Trong đó, cam kết cho vay nhóm hộ gia đình, cá nhân là 7.999 tỷ đồng, mới giải ngân được 5.211 tỷ đồng; nhóm tổ chức, doanh nghiệp được cam kết cho vay 5.079 tỷ đồng, mới giải ngân 1.944 tỷ đồng. Nguyên nhân của việc trên là do chính sách tín dụng hỗ trợ nhà ở là một chính sách mới, làm lần đầu nên không tránh khỏi vướng mắc. Ngoài ra, hiện có rất ít dự án NOXH nên người dân dù đã được ngân hàng cam kết cũng chưa thể giải ngân. Mặt khác, đây là gói tín dụng có vay, nghĩa là có trả, nên dù lãi suất thấp, người dân vẫn phải cân nhắc, tính toán đến khả năng trả nợ; phía ngân hàng khi cho vay cũng phải bảo đảm khả năng thu hồi từ phía khách hàng.
Bộ Xây dựng cho biết, sắp tới Bộ cùng Ngân hàng Nhà nước và các ngành sẽ tiếp tục xem xét, loại bỏ thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt dự án NOXH; dự án chuyển đổi sang NOXH; rà soát các dự án BĐS... để tăng nguồn cung NOXH, đáp ứng nhu cầu của thị trường.